Sądowa klęska Worldcoin: Kenia stawia granice w erze cyfrowej inwigilacji

W głośnej sprawie, która może zdefiniować przyszłość prywatności w Web3, kenijski Sąd Najwyższy wydał bezprecedensowy wyrok przeciwko Worldcoin (obecnie World). Decyzja z 6 maja 2025 r. nakazuje firmie usunięcie wszystkich danych biometrycznych pozyskanych od obywateli Kenii w ciągu 7 dni, pod nadzorem lokalnego urzędu ochrony danych (ODPC). To nie tylko cios dla kontrowersyjnego projektu Sama Altmana, ale też sygnał dla całej branży – era bezkarnego zbierania wrażliwych informacji dobiega końca.

Sedno sprawy: $50 za nieodwołalną utratę prywatności

Worldcoin, oferując ekwiwalent 50 USD w tokenach WLD za skanowanie tęczówki oka poprzez urządzenie Orb, zebrał dane ponad 350 000 Kenijczyków między sierpniem a wrześniem 2023 r. Sędzia Roselyne Aburili uznała jednak, że:

• Zgoda była nieważna – nagradzanie kryptowalutą stanowiło „przymus ekonomiczny”, naruszający zasadę dobrowolności

• Brak oceny ryzyka – firma nie przeprowadziła obowiązkowej analizy wpływu na ochronę danych (DPIA)

• Niedostateczne zabezpieczenia – ryzyko wycieku lub nieuprawnionego wykorzystania wrażliwych danych

„Nawet w erze cyfrowej konstytucyjne prawa, w tym prawo do prywatności, muszą pozostać nienaruszalne” – podkreśliła ICJ Kenya w oficjalnym stanowisku.

Reakcja rynku: WLD pod presją

Decyzja sądu natychmiast odbiła się na notowaniach tokena WLD:

• Spadek o 6,8% w ciągu 24 godzin (do 0,86 USD)

• Kapitalizacja rynkowa: 162 mln USD (stan na 6.05.2025)

• Wolumen handlu: 28,7 mln USD (-41% wobec średniej tygodniowej)

Analitycy CoinGecko wskazują na rosnącą ucieczkę inwestorów instytucjonalnych – fundusze zmniejszyły ekspozycję na WLD o 63% od początku 2025 r.

Globalne reperkusje: precedens dla regulatorów

Kenijski wyrok tworzy niebezpieczny (dla Worldcoin) precedens:

1. Niemcy: Nadzorca BaFin rozważa zakaz stosowania podobnych praktyk zbierania danych

2. Brazylia: Prokuratura Generalna wszczęła postępowanie wyjaśniające

3. Indonezja: Wstrzymano rejestrację użytkowników do czasu audytu

Eksperci z Electronic Frontier Foundation komentują: „To pierwszy przypadek, gdzie sąd uznał kryptowalutę za formę przymusu, unieważniającą zgodę. Będzie to miało wpływ na wszystkie projekty Web3 opierające się na podobnych mechanizmach”.

Dane techniczne tokena WLD (stan na 6.05.2025)

Krytyczne spojrzenie: między utopią a dystopią

Worldcoin przedstawia się jako „prywatnościowy projekt tożsamościowy”, ale kenijski przypadek odsłania trzy fundamentalne problemy:

1. Nierówna wymiana: 50 USD vs. wieczny dostęp do unikalnych danych biometrycznych

2. Centralizacja: Pomimo blockchaina, kontrola nad algorytmami i danymi należy do wąskiej grupy

3. Niejasny model biznesowy: Brak przejrzystości co do monetizacji zebranych danych

Jak zauważył Bruce Schneier, ekspert ds. cyberbezpieczeństwa z Harvardu:

„Biometria to hasła, których nie można zmienić. Sprzedając ją za drobne, ludzie oddają swoją tożsamość na zawsze”.

Podsumowanie: lekcja dla całej branży

Decyzja kenijskiego sądu to nie tylko lokalny incydent. Wyznacza nowy standard w globalnej debacie o granicach innowacji:

• Dla inwestorów: Projekty oparte na wrażliwych danych wymagają głębszego due diligence

• Dla regulatorów: Potrzeba jasnych wytycznych dla tokenowych systemów motywacyjnych

• Dla użytkowników: 50 USD to zbyt niska cena za nieodwracalną utratę kontroli nad cyfrowym śladem

W erze, gdzie dane stały się nową ropą, kenijski wyrok przypomina: żadna technologia nie może stać ponad prawem do samostanowienia. Sukces Web3 zależy od znalezienia równowagi między innowacją a etyką – a Worldcoin właśnie otrzymał bolesną lekcję, jak łatwo tę równowagę utracić.

Warto śledzić:

• Kompletne orzeczenie sądowe

• Analiza ryzyka inwestycyjnego WLD

• Raport EFF o biometrii w Web3