Nike w Sądowej Sieci: Sprawa RTFKT i Przyszłość NFT w Świecie Web3

W kwietniu 2025 roku Nike znalazł się w centrum jednej z najgłośniejszych spraw sądowych w branży kryptowalut. Grupa inwestorów złożyła pozew zbiorowy o 5 mln USD, oskarżając giganta sportowego o „rug pull” po nagłym zamknięciu platformy NFT RTFKT. To nie tylko walka o odszkodowania – to test dla regulacji Web3 i precedens, który może zdefiniować przyszłość tokenów niezamiennych (NFT) w kontekście prawa papierów wartościowych.

Tło Sprawy: Od Hype’u do Upadku

RTFKT – Marzenie o Wirtualnych Butach

W 2021 roku Nike przejęło RTFKT Studios – startup specjalizujący się w NFT i metaverse, znany z projektów jak „CloneX” (awatarowe NFT) czy „CryptoKicks” (wirtualne buty). Platforma obiecywała użytkownikom:

• Własność cyfrowych kolekcji powiązanych z marką Nike.

• Możliwość handlu na rynku wtórnym (OpenSea, Rarible).

• Rewardy za aktywność: udział w questach, dostęp do ekskluzywów fizycznych i cyfrowych.

Upadek i Skutki

W styczniu 2025 Nike ogłosiło zamknięcie RTFKT, argumentując „restrukturyzacją strategii Web3”. Efekt?

• Wartość NFT spadła o 99,8%: Z ~8 000 USD (3,5 ETH) do 16 USD (0,009 ETH).

• Zniknięcie artworków: W kwietniu obrazy z kolekcji CloneX i Animus przestały się wyświetlać, wywołując panikę inwestorów.

• Utrata funkcji utility: Questy i nagrody zostały zawieszone, co pozbawiło tokeny podstawowej wartości.

„Kupowaliśmy nie piksele, a obietnicę przyszłości. Nike złamało społecznościową umowę” – Jagdeep Cheema, główny powód.

Zarzuty: Czy NFT to Niezarejestrowane Papiery Wartościowe?

Podstawa Prawna Pozwu

• Naruszenie praw konsumentów (Nowy Jork, Kalifornia, Floryda, Oregon): Nike nie poinformował o ryzykach, a zamknięcie RTFKT było „nagłe i nieuzasadnione”.

• Sprzedaż niezarejestrowanych securities: Zdaniem powoda, NFT spełniają kryteria testu Howeya – ich wartość zależała od działań promotora (Nike), a inwestorzy oczekiwali zysków.

• Nieuczciwa konkurencja: Wykorzystanie marki do promocji ryzykownych aktywów bez należytej transparentności.

Kontrargumenty i Kontekst Regulacyjny

• Stanowisko OpenSea: W liście do SEC z 9 kwietnia 2025 giełda argumentowała, że NFT nie są papierami wartościowymi, lecz cyfrowymi przedmiotami kolekcjonerskimi.

• Brak precedensu: Sąd Najwyższy USA nie rozstrzygnął dotąd statusu NFT – sprawa Nike może być kamieniem milowym.

• Odpowiedzialność korporacji: Czy firmy są zobowiązane do utrzymywania platform Web3 w nieskończoność, nawet przy stratach?

Rynek NFT w 2025: Tło Spadków

Statystyki

• Wolumen sprzedaży NFT: Spadek o 63% r/r – z 4,1 mld USD (I kw. 2024) do 1,5 mld USD (I kw. 2025).

• Przyczyny: Nasycenie rynku, spadek zainteresowania metaverse, presja regulacyjna.

Wpływ Sprawy Nike

• Utracone zaufanie: Inwestorzy obawiają się podobnych ruchów ze strony innych korporacji (np. Adidas, Gucci).

• Wycena projektów: Startupy Web3 mają trudności z pozyskaniem kapitału – VC wycofują się z rynku.

Dane Techniczne NFT RTFKT (stan na 28.04.2025)

CloneX (#1-20 000)

RTFKT x Nike Dunk Genesis

Podsumowanie: Lekcja Dla Inwestorów i Korporacji

Sprawa Nike vs. RTFKT to przestroga i szansa dla całego sektora Web3. Dla inwestorów oznacza konieczność:

• Due diligence: Sprawdzania roadmaps, zabezpieczeń technicznych i zaplecza prawnego projektów.

• Dywestyfikacji: Unikania nadmiernej ekspozycji na NFT korporacyjne, które są podatne na decyzje strategiczne firm.

• Śledzenia regulacji: Status prawny NFT wciąż jest mglisty – decyzje sądów w tej sprawie będą kluczowe.

Dla korporacji zaś – jasny sygnał, że Web3 to nie playground dla krótkoterminowych eksperymentów. Budowa zaufania wymaga transparentności, długoterminowego zaangażowania i respektowania praw nabywców.

„NFT to nie tylko technologia – to relacje. Gdy firmy zapominają o społeczności, przegrywają” – Gary Vaynerchuk, przedsiębiorca.

Jeśli jesteś inwestorem:

• Unikaj NFT opartych wyłącznie na marce – szukaj projektów z realną użytecznością i decentralizacją.

• Śledź postęp sprawy Nike – jej wynik może wpłynąć na cały rynek.

Jeśli jesteś twórcą:

• Projektuj tokeny z myślą o niezależności od platformy – np. poprzez integrację z wieloma blockchainami.

• Dbaj o audyty prawne i techniczne – unikaj zarzutów o sprzedaż securities.

Inwestycje w NFT niosą ryzyko strat. Zawsze przeprowadź własną analizę (DYOR) i konsultuj się z doradcą prawnym.